Παναγία των Βλαχερνών

Ὁ Ναός κτίσθηκε ἀπό τήν αὐτοκράτειρα Πουλχερία μεταξύ τῶν ἐτῶν 450-453 μ.Χ., ἀλλά ὁλοκληρώθηκε ἐπί Λέοντος Α' (457-474). Τότε χτίστηκε καί τό παρεκκλήσιο τῆς Ἁγίας Σοροῦ, γιά νά δεχθεῖ τό ὠμοφόριο καί τήν Τίμια Ἐσθῆτα τῆς Θεοτόκου, πού μεταφέρθηκαν ἀπό τήν Παλαιστίνη τό 473.

Κατά τό 626, ὅταν ἡ Πόλις πολιορκήθηκε ἀπό τούς Ἀβάρους, ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας λιτανεύθηκε ἀπό τόν Πατριάρχη Σέργιο στίς ἐπάλξεις. Ἡ πολιορκία λύθηκε, ἡ Πόλη σώθηκε καί ἡ σωτηρία ἀπεδόθη στήν Θεοτόκο . Σύσσωμος ὁ λαός ἀγρύπνησε στόν ἱστορικό ναό ψάλλοντας τόν Ἀκάθιστο Ὕμνο.

Τό 843, μέ την λήξη τῆς Εικονομαχίας, ἡ ἑορτή τῆς Ὀρθοδοξίας ξεκίνησε ἀπό τόν Ναό τῆς Παναγίας τῶν Βλαχερνῶν.

Οἱ εἰκοκονομάχοι κατέστρεψαν τήν εἰκονογραφία τοῦ Ναοῦ. Τότε ἐξαφανίσθηκε καί ἡ ιστορική εἰκόνα τῆς Παναγίας πού ξαναβρέθηκε, σύμφωνα μέ τήν παράδοση, τό 1030 κρυμμένη στόν τοῖχο κατά τίς ἐργασίες ἀνακαίνισης πού ἔγιναν ἐπί Ρωμανοῦ Γ Ἀργυροῦ. Ὁλόκληρο τό κτιριακό συγκρότημα κάηκε τό 1434, λίγο πρίν ἀπό τήν Ἅλωση.

Αν έχεις επισκεφτεί την Παναγία των Βλαχερνών και το αγίασμα που υπάρχει εκεί, θα έχεις γνωρίσει τον Γιάννη, τον Συριακής καταγωγής ορθόδοξο φύλακα, που φροντίζει τον ναό, και θα τον έχεις ακούσει να ψάλλει τον “Ακάθιστο Υμνο” όταν η χωρίς στρατό, λόγω απουσίας του αυτοκράτορα Ηράκλειου σε εκστρατεία στην Τραπεζούντα, Πόλη γλύτωσε την τελευταία στιγμή από μία πολιορκία των Αβάρων, εξέλιξη η οποία απεδόθη στην επέμβαση της Θεοτόκου. Είναι μία συγκινητική στιγμή ακόμη και για όσους δεν είναι θρήσκοι με την αυστηρή του όρου έννοια. Τα ίδια τα λόγια του Υμνου είναι συγκλονιστικά

“Τῇ ὑπερμάχῷ στρατηγῷ τὰ νικητήρια, ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια, ἀναγράφω σοι ἡ πόλις σου, Θεοτόκε• ἀλλ’ ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον, ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον, ἵνα κράζω σοί• Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε”.